Pijnverzachting met medicijnen

Voor pijnbestrijding met medicijnen moet je naar het ziekenhuis. De reden is dat je hartslag, bloeddruk en ademhaling moeten worden gecontroleerd bij toediening van medicijnen. Alle medicijnen die je toegediend krijgt, hebben ook effect op de baby in je buik. Daarom moet ook de conditie van je baby continue worden bewaakt (registratie van de hartslag via een cardiotocogram of CTG). De apparatuur daarvoor is alleen in het ziekenhuis beschikbaar.

Ruggenprik (‘epiduraal’)

Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met een combinatie van verdovende medicijnen. De anesthesioloog brengt onder plaatselijke verdoving onderaan in je rug een naald aan. Daarbij moet je je rug bol maken en zo stil mogelijk blijven liggen of zitten. Via de naald wordt een dun, soepel slangetje in je rug gebracht. De naald gaat er weer uit en het slangetje blijft zitten. Door dit slangetje krijg je tijdens de hele bevalling pijnstillende medicijnen toegediend. Na 15 minuten voel je de verdoving.

De voordelen van een ruggenprik

• De meeste vrouwen voelen weinig pijn meer tijdens de weeën.
• De ruggenprik werkt beter dan een pompje met remifentanil.
• Je wordt niet slaperig of suf van een ruggenprik en maakt de bevalling dus bewust mee.

De nadelen van een ruggenprik

• Door de ruggenprik kun je koorts krijgen. We weten niet of dat dan van de epiduraal komt of dat er sprak is van een infectie. Het kan gebeuren dat je antibiotica toegediend krijgt en je kindje direct na de bevalling opgenomen moet worden op de couveuse afdeling.
• De ruggenprik heeft invloed op het bevalproces, je hebt meer kans dat het nodig is om in te grijpen met bijvoorbeeld weeënopwekkers, een vacuümverlossing of een knip.
• Af en toe werkt een ruggenprik niet of onvoldoende. Hoe vaak dit voorkomt, is niet precies bekend (waarschijnlijk tussen de 5 en 10%). De ruggenprik wordt dan soms opnieuw gegeven.
• Je krijgt altijd een infuus met vocht en soms medicijnen om een te lage bloeddruk te voorkomen.
• Je krijgt vaker een blaaskatheter, omdat je door de verdoving niet goed voelt of je moet plassen. Dat is een plastic slangetje dat via de plasbuis wordt ingebracht om de blaas te kunnen legen. Het kan zijn dat de katheter de hele bevalling blijft zitten, of dat je alleen een katheter krijgt op momenten waarop het nodig is.
• Soms wordt de bloeddruk van de moeder door de medicijnen van de ruggenprik te laag en krijgt de baby een te trage hartslag. Dan kan er besloten worden om een keizersnede te doen.
• Sommige vrouwen krijgen tijdens een ruggenprik jeuk. Dit heeft te maken met de samenstelling van de medicijnen.
• Je kunt je bed niet uit, omdat je minder gevoel hebt in je benen. Dat komt langzaam weer terug als de toediening van medicijnen is stopgezet. Bij een lage dosering heb je meer gevoel in je benen en kun je soms staan en lopen.
• Af en toe komt het voor dat vrouwen na een ruggenprik last hebben van hoofdpijn. Dat kan met medicijnen worden verholpen.

Praktische zaken
Een ruggenprik kun je in het RKZ op elk moment (dag en nacht) krijgen  

Pompje met remifentanil

Remifentanil is een morfineachtige stof die wordt toegediend via een slangetje in de arm (infuus), dat vastzit aan een pompje. Je kunt zelf met een drukknop de hoeveelheid remifentanil bepalen die je via het infuus krijgt. Het pompje is zo afgesteld dat je jezelf nooit te veel kunt geven.

Voordelen van remifentanil

• Remifentanil werkt snel, vaak al na een paar minuten
• Voor de meeste vrouwen is het pijnstillend effect van remifentanil voldoende om de weeën goed aan te kunnen.
• Na de bevalling is remifentanil vrij snel uit je bloed verdwenen.

Nadelen van remifentanil

• Remifentanil kan van invloed zijn op je ademhaling en op de hoeveelheid zuurstof in je bloed. Daarom moeten jij en je baby bij gebruik van dit middel continu zorgvuldig in de gaten worden gehouden.
• Remifentanil verdooft de pijn minder goed dan een ruggenprik.
• Je kunt niet meer rondlopen. Door de sufheid kun je vallen.
• Welk effect remifentanil op de borstvoeding heeft, is nog niet goed onderzocht.

Praktische zaken
Remifentanil is altijd beschikbaar in het RKZ.